بازگشت
چشم انداز انتخا با ت در افغا نستان
محمدعارف عرفان محمدعارف عرفان


د ر گذر گاه تاریخ حا دثه انگیز پنج هزار ساله افغا نستان سراب انتخا بات آزاد ودمو کراتیک برای تا سیس حکومت انتخابی در ما ورای جامعه افغا نستان , بر فراز شراره های شعله های آتش جنگ ودر تحت سایه های هول داردتا خطر ناکترین آزمایش سیاسی را پشت سر گذراند. انتخا بات که از جمله عا لیترین مدارج ومظهر واقعی دموکراسی برای تا سیس نظام ملی, مدنی وقا نون است باید به اصل نیازمندی های جا معه مصیبت بار افغا نستان که عبارت از تا سیس حکو مت واقعا مردمی , تامین صلح واقعی وپا یدار , تا مین عدالت اجتماعی ومبرم ترین وجدی ترین خواست جا معه که تا مین وحدت واژگون شده ملی کشور است پاسخ روشن وقناعت بخش ارایه نماید .همه این آرزو ها با ید در سیمای نظامی بازتاب یابد که مولود دمو کراسی واقعی بر خا سته از انتخا بات آزاد دمو کراتیک ومتبلور وارسته گی واستقلالیت فردی وخود مختاری مر دمانی با شد که سازنده گان واقعی چنین نها دی با شند ویا لا اقل برای تشکیل ان بطور همه جا نبه مهر تا یید بگذارند. هر گاه فکتور ها وافزار های واقعی تد ویر انتخا بات سراسری آزاد ودمو کرا تیک جامعه افغا نستان را در جامعه ای فاقد مجمو عه ها و ارزش های دمو کراتیک , که در برابر چالش های خطر ناک کنونی از جمله انقطاب شدید اجتماعی , تدا وم حملات مر گبار نیرو های طالبا ن وبقا یای حزب اسلامی ونیرو ها ی اجیر پا کستانی در منا طق مرزی وسا حات جنوبی , جنوب شرقی وجنوب غربی افغا نستان , نقش قو ماندا نان محلی وقو ماندا نان پرو تو کولی دولتی درگستره انحصارات اردو ملی وحوادث پرتنش کشور , نقش حکمر وا یانه ما فیاو قا چا قچیان مواد مخدردر گر داننده گی نظام , افزا یش سطح نا امنی های روزافزون در شهر ها , دهات وقرای کشور , افزا یش مصیبت های هلا کتبار آدم ربایي وقا چاق انسان در کشور , نزول روزافزون نفوذ وصلاحیت حا کمیت مرکزی وتقویت وتحکیم نیرو های محلی وملیشه های شخصی , یکه تازی سران رژیم و اوج گیری بحران اعتماد در حلقات رهبری نظام موقت ,بی علا قه گی جوا مع جهانی در امر تا مین امنیت سراسری وتحکیم صلح پایدار در کشور وفقدان توافقات جوا نب مطرح با لای مجموع پروسه انتخابات , قوانین ولوایح مربوط وتشکیل کمسیون های مرتبط به آن را درنظر بگیریم، این سوال مطرح می گردد که آیا بر گذاری انتخابات آزاد ودمو کراتیک ومنصفانه چه در خصوص طرق سا زماندهی آن از با لا وچه در رابطه با کمبود شرایط لازم جهت تبارز رای آزاد ودمو کراتیک بوسیله اسیران جا معه افغا نستان در تحت شعاع تحدید سلاح وزور وتطمیع پول وثروت در سطوح پایین ومعا مله گری های درد ناک, ممکن ومقدور خواهد بود ؟
این سوال و سوال مربوط به نتایج حا صله از آن که از قبل مبین باخت بزرگ مردمان ستمدیده افغا نستان در این بازی وحشتبار استبداد واستعمار جهانی است , پرسش های جدی ونگران کننده را در محا فل بیرون مرزی ودرون مرزی کشور ایجاد نموده است .آگا هان سیاسی از جمله آقای keith B Richburg در روزنامه واشنگتن پست با توجه به شرایط تدویر انتخابات ریا ست جمهوری افغا نستان چنین ابراز نظر مینماید :
( در حالیکه افغا نستان طی دو دهه بوسیله تفنگ ودو قرن بوسیله شا هان کنترول گردید واکنون کمتر از سه ماه به تدویر انتخابات دمو کراتیک فا صله دارد , آیا کشور برای چنین کاری آماده است ؟ ...برخی از تحلیلگران سیاسی اظهار عقیده مینمایندکه بر خلاف انتظار طولانی افغان ها برای تاسیس نظام دموکراسی در کشور , جدول زمانی انتخا بات ماه اکتبر افغا نستان بطور عجو لانه بوسیله حکو مات خا رجی تنظیم گردیده است که ایشان بر منا فع خویش تا منا فع افغانها ارجحیت قایل گردیده اند.سوال بزرگ اینست که آیا کشور برای سپری نمودن چنین آزمایش دمو کراتیک آماده است ؟ ) 1
این نگرانی ها از آنجا بیشتر قابل توجه است که محا فل استبداد جهانی آنطوریکه خوا ستند بد ترین وزشت ترین چهر ه از اسلام وارزش های عالی آن را بصورت مصنو عی در سیمای نظام دود مان طالبان از افغا نستان در مقیاس جهانی به نما یش گذا شتند, این بار نوبت دمو کراسی افغا نی است وآن را نیز می خوا هند به چنین روزگاری غم انگیز دچار سا خته وملت مان را به حیث انسان های فاقد لیا قت وکفا یت در جهان معرفی واز مزا یای واقعی نظام دموکراسی, برای سالهای طولانی مردمان رنجدیده ومصیبت دیده افغا نستان را محروم سا زند. با توجه به سر گذشت تاریخ درد ناک افغا نستان ومیراث های تشنج بار دهه ای اخیر در کشور وسا ختار های سنتی جا معه افغا نی ومو جودیت اقوام و گرو های متعدد اجتماعی توام با گسستگی ها ی پیوند های قدیمی وعدم موجودیت نظام مر کزی در افغا نستان وبویژه با در نظر داشت سطح ضعیف عواطف وا حساسات ونظر گاه های برخی از کار گذاران واقعی میدان رقابت های انتخا باتی وسطح نها یت ضعیف کلتور وفر هنگ دمو کراسی در جا معه افغا نی وکمبود روحیه گذشت کا مپرو مایز ومصا لحه پذیری نیرو های مطرح وفقدان یک سیستم جا مع وفرا گیر سیا سی نمیتوان انتظار داشت تا انتخا بات مصنوعی مو جود در فضای پر تنش سیاسی حا ضر به زخم های خونین مردم ما مرحم گذا شته وبه نیاز های بر خا سته از اعماق جا معه ما پاسخ گوید ؛
تدویر انتخا بات ریا ست جمهوری افغا نستان در اوج شرایط تنش زای کشور وتشدید بحران سیا سی واجتماعی کشور وتداوم فعا لیت های چشمگیر تروریستی و تجا وزات نیرو های پا کستانی در افغا نستان بدون در نظر داشت موجودیت شرایط مقتضی بر دوش جامعه مصیبت بار ما تحمیل گردیده است . با توجه به نیات تاریخی دولتمردان پا کستان در قبال سرنوشت مردم افغا نستان علی الر غم تعهدات ریا کارانه حکو مات نظامی پا کستان وخوشباوری های دولت انتقالی افغا نستان , تها جمات پیهم گروه های شریر از قلمرو پا کستان جریان داشته وتا نیل به آخرین اهداف بلند پروازانه آن کشور ادامه خواهد داشت .
. با توجه به دستگیری و اعترافات یکتن از ترو ریست های پا کستان بنام محمد سهیل مسکونه شهر بندری کراچی هنگام فعا لیت های تخریبی در افغا نستان , روز نامه ا ینتر نیشنل هرالد تریبیون مینویسد : ( ما مورین افغا نستان وایا لات متحده امریکا شاکی از آن بودند که حتی در حا لیکه پا کستان در جنگ علیه ملیشه های اسلامی و القا عده مسا عدت مینما ید , بر خلاف آنجا کمپ های تر بیتی برای جنگجو یا ن نیز تا سیس شده که برای حملات علیه افغان ها وامریکایی ها در داخل افغا نستان اعزام می گردند .) 2
برعلاوه نا امنی های روز افزون کشور وتعهد اخیر پنج گروه شرارت بارتروریستی درجهت برهم زدن جریان انتخا بات در کشور, مسایل بیشمار دیگری از جمله افزایش میزان بحران اعتماد سیاسی وملی در میان رقبای سیاسی و عدم شفا فیت مجموع روندتحر کات سیاسی تحولات مهم کشور وتعویق انتخا بات پا رلما نی جاده انتخا بات را در کشور مکدر ساخته است .
. مثله ای دیگریی که تدویر انتخا بات آزاد ومنصفانه را مورد سوال قرار میدهد عبارت از عدم میکانیزم موثر مراقبت بر شیوه انتخا بات وعدم حضورکافی ناظرین بین ا لمللی وموسسات ونهاد های معتبر داخلی بر جریان رای دهی وشمارش را ئ و شیوه های نا قص ثبت رای دهند گان و ورود کارت های رای دهی به بازارهای سیا ه میبا شد . طوریکه نویسنده مقا له لاس انجلس تایمز ضمن بر رسی جریان راجستریشن , از قول آقای کرزی حین ملا قات اخیر اش با وزیر دفاع ایا لات متحده امریکامی نویسد : ( تعدادی افرادی که بیشتر از یکبار را جستر گردیده اند میتواند هر جا از یک هزار تا یکصد هزار باشد واین نمیتواند ما یه نگرانی باشد, این یک تمرین دمو کراسی بوده بگذارتا ایشان دو بارخود را تمرین نما یند.) 3
. در همین حال روزنامه Tornoto Star منتشره کا نادا در خصوص افزایش تعداد راجستر شدگان از قول سخنگوی ملل متحد در کابل می نویسد : ( ... شاید درمورد چندین بار تکرار ثبت واجبین رای دهی رخ داده باشد روزنامه مذکور به ادامه می نویسد : برخی افغان ها طوری شنیدند که در بدل استعمال هر کارت , ایشان مبلغ 150- دالر امریکای در یافت خواهند کرد , فقط بر اساس همین آرزو, علاقمندان چندین بار در میان متقا ضیان دریافت کارت رای دهی صف کشیدند . یک تن از زنان که خود مالک شش قطعه کارت رای دهی بود ضمن گفتگو با خبر نگار روز نامه مذکور اظهار کرد که وی خا نمی را می شناسد که چهل قطعه کارت رای دهی را بدست آورده است . ) 4
اظهار نظر های گونا گون , بر داشت ها ونظریات متعد د پیرامون تدویر انتخا بات افغا نستان , از زوا یای مختلف قابل تامل است , بر رسی اجتماعی مجموعه ای گرایشات وصف بندی های اخیر رو شنگر تفکر حا کم ومسلط اجتماعی قدرت مدا ران موجود جا معه رنجدیده افغا نی بوده ودر واقع تکرار همه حرف ها , شعار ها وتا کتیک های است که طی دونیم سال اخیر در کشور به کرات به بوته آزمایش گذاشته شده وثمره اش همین وضعیت فعلی سیاسی کشور است. امید وار بودن به این امر که اکثر کا ندیدان ردیف اول ریا ست جمهوری افغا نستان با درس گیری از وضعیت بحرانی کشور سر عقل بیا یند وبخاطر نظام ومردم اجا زه دهند تا انتخا بات آزاد دمو کراتیک در کشور بر گزار شود و زمینه خیزش چهره ملی و مردم پسند را بر اریکه قدرت مسا عد نمود امری محال بنظر می رسد .
کثرت چشمگیر کا ندید ها هر چند از یکسو بازتاب نا متجا نس وآشفته روند سیا سی واجتماعی موجود و بعضا تعقیب مقا صد خاص بوده اما از سوی دیگر یک پدیده کا ملا مثبت تلقی گرد یده ومبین تحرک اراده انسان های جا معه ما در قبا ل مسولیت ملی شان بوده اما مهم آنست تا درد های سوزناک اجتماعی بر انگیزنده احساس ایفای چنین رسالت خطیر ملی شده باشد ودر مسیر منافع همگانی انکشاف نماید .
. با تکیه بر رخ داد های داخلی وخارجی علی الرغم ظهور انکشا فات آنی وغیر مترقبه درکشور این درک در ذهن انسان تداعی می گردد تا از قبل باید نتیجه انتخا بات تضمین شده باشد . اما در صورت تدویر انتخا بات آزاد ومنصفانه با در نظر داشت صف بندی های اخیر چنین میتوان نتیجه گیری نمود که نحوه چا لش های موجود چگو نه شکل گرفته وبه چه شیوه منتهی میشود . از انقسام وساختمان های سیا سی گروه ها وافراد مطرح وسطح گرایشات سیاسی واجتماعی میتوان چنین استنتاج نمود که در دور اول انتخا بات هیچ یکی از کا ندیدان موفق به تکمیل بیش از پنجاه فیصد را ئ نخوا هد شد که در این صورت موقعیت ائتلاف ها وسازش های سیا سی میا ن گروهی سر نوشت قهرمان میدان را رقم خوا هد زد . با توجه به تاریخ و قابلیت شکننده گی ایتلاف های جا معه افغا نی ونوسا نات جریا نات سیاسی مشکل است تا از قبل بر ساختار وچگو نگی ائتلاف داوری نمود . در هر صورت اینکه کی در این مسا بقه گول اول را به ثمر می رساند مطرح نیست ونمیتواند تابا در نظر داشت اشکالات حل ناشده وتراکم پدیده های متضادو متناقض موجود سر نوشت اصلی بازی وبازی گر را تعین نماید بلکه نتا یج آن سر آغاز فاز جدید درد ها مصایب والام مردمان افغا نستان بوده وبازنده اصلی آن همین مردم ستمدیده افغا نستان فقط برای ارضای منافع استبداد واستعمار جهانی خوا هد بود ؛ . بارنت روبین رئیس مطالعات همکاریهای بین المللی پو هنتون نیو یارک وتحلیلگر اوضاع سیا سی افغا نستان ضمن انتقاد از چگو نگی تدویر انتخا بات ریا ست جمهوری افغا نستان در روز نامه اینتر نیشنل هرا لد تریبیون منیویسد : ( افغا نستان بخاطری به این بحران خطر ناک موا جه گر دیده است که اداره بوش بر تدویر انتخا بات افغا نی پیش از انتخا بات ریا ست جمهوری امریکا تا کید دارد . درحا لیکه برای مدت دو سال آن کشور از توسل به اقدام جهت غیر نظا می سازی نیرو های ملیشه مر بوط به متحدین سیا سی خود اجتناب نمود ...این مردم افغا نستان است که قیمت واقعی را خوا هند پرداخت. ) 5
یکی دیگر از مسایل ویژه یی که در بافت نظام اجتماعی افغا نستان وتشکیل دولت متمر کز ملی نقش تاریخی را ایفا نموده ومی نماید عبارت ازکثرت وخصوصیات خاص اتنیکی وپیچیدگی های سا ختار های ظریفانه اجتما عی با ترکیب گروه ها واقوام متعدد کشور میبا شد. با توجه به پیوند های تاریخی مردمان جا معه افغا نستان درخصوص تدویر انتخا بات ریاست جمهوری این کشور, به سلسله نظریات وتفسیرها ی گو ناگون انگیزه ها وپیا مدهای آن Dr Michale A Weinstein با توجه به بافت های اتنیکی وقو می ونقش شان در شکل گیری نظام اجتماعی در روز نامه آسیا تایمز چنین اظهار میدارد : ( نا ظرین سیا سی همه موافق اند که مرحله گذار بسوی انتخا بات در افغا نستان در معرض خطر جدی قرار دارد . افغا نستان در طول تاریخ خشو نت بار اش در میان زور آزمایی های امپراتوری های ستیزه جو وقدرت های بزرگ , برای حفظ تما میت ارضی وتحکیم سیستم با صلاحیت بومی با حفظ اختلا فات وبی ثبا تی قومی وبا در نظر داشت بکار گیری فشار های خا رجی بر آن یک فورمول اساسی را برای نجات خویش استخراج نموده که گاه گاهی موثرواقع گردیده است .
این فورمول عبا رت از اینست که یک حکومت ضعیف مرکزی به رهبرا ن ومردمان محلی ومنطقوی اجازه حصول نیروی جا مع را اعطا نموده که این سیستم خود هر چند از یکسو جهت بروز جنگ های داخلی نها یت آسیب پذیر بوده و از سوی دیگر برای حفظ حیات وجلو گیری از درهم شکسته شدن مجدد نظام در برابر تحدیدات بیرونی بسیار مهم بوده است . مشکلات در فراراه انتخا با ت آینده جا معه افغا نستان از آنجا ریشه می گیرد که احتمال معا ملات ومصا لحه برای احیای مجدد نمونه های سیاسی کشور در حدی صورت نمی گیرد تا بتواندقویا از شیوع جنگ داخلی جلو گیری نماید که بصورت بهتر آن تبدیل حکو مت غیر مرکزی که منحصر به کنترول پا یتخت است به حکو مت ملی بسته گی کا مل به آن دارد .
جامعه افغا نستان وتاریخ تهاجمات بر این کشور که تر کیب اختلافات قومی را حفظ نموده است با ع
موخذ:
1-شماره مورخ اول اگست روزنامه واشنگتن پست
2- شماره مورخ پنجم اگست روزنامه انتر نیشل هرالد تریبون منتشره امریکا
3- روز نامه ماه اگست لاس انجلس تایمز
4- روز نامه مورخ 17 اگست تور ناتو استارچاپ کا نا دا
5 - شماره مورخ چهارم اگست روزنامه هرالد تریبیون
6- شماره مورخ پنجم اگست آسیا تایمز
7- شماره مورخ 20 اگست واشنگتن پست

September 20th, 2004


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات